Hotel Grande Bretagne: Ο αιωνόβιος μύθος με την νεανική ψυχή

Σαν ένα κοίτασμα πολιτισμού και μάρτυρας της ιστορίας της Αθήνας, ένα διαμάντι που μοιάζει με μικρογραφία ανακτόρου, με αντοχή στον χρόνο, ένα αρχιτεκτονικό σύμβολο, πρότυπο καλαισθησίας και κομψότητας, που ξετυλίγει την ιστορία της μικρής Αθήνας του 1874 και την διατηρεί με επεμβάσεις έως σήμερα το 2024!
Εκατό πενήντα χρόνια πορείας, στις καλές και κακές στιγμές, μιας αιώνιας πόλης στην σκιά του Παρθενώνα και αγνάντι του Λυκαβηττού.
Για την Αθήνα η Μεγάλη Βρετανία είναι ένας ισχυρός συμβολισμός και μια τίμια αναγνώριση στις δοκιμασίες των χρόνων. Χαρακτηρισμένη ως εθνικός θησαυρός, που προσέδιδε και χάριζε πάντα κύρος στην πρωτεύουσα, ήταν και είναι η ναυαρχίδα του Ελληνικού Τουρισμού. Η ζωή της ξεκινά την εποχή των μεγάλων ανασκαφών στις Μυκήνες, στους Δελφούς, στην Αρχαία Ολυμπία, λίγο μετά από τα εγκαίνια της Διώρυγας του Σουέζ και ένα χρόνο πριν αναλάβει πρωθυπουργός ο Χαρίλαος Τρικούπης. Ένα πολυτελές κατάλυμα για περιηγητές, επιχειρηματίες, έδρα της Ολυμπιακής Επιτροπής των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, ξενώνας των ανακτόρων, έδρα της κυβέρνησης του Ελευθ. Βενιζέλου το 1917, έδρα του Γενικού Επιτελείου Στρατού το 1940, θέατρο του δράματος των Δεκεμβριανών με κίνδυνο καταστροφής του, όταν διέμενε σ’ αυτό ο Τσώρτσιλ φιλοξενούμενος το '44. Έδρα της πρώτης κυβέρνησης της Ελεύθερης Ελλάδας το 1944 και βέβαια έδρα της πρώτης κυβέρνησης Κ. Καραμανλή στις πρώτες δραματικές ημέρες της μεταπολίτευσης το 1974 και διεθνές κέντρο τύπου όλων των μετέπειτα εκλογικών μαχών! Συνδυασμός της θέσεως της, της ιστορίας και της φιλοσοφίας της, με φανερή την αίσθηση καθήκοντος και βέβαια μια κοσμοπολίτικη αντίληψη λειτουργίας της, με καθημερινό πέρασμα σημαντικών Αθηναίων πολιτικών, συγγραφέων, ποιητών και επιχειρηματιών! Είχε εισαγάγει ένα ξενοδοχειακό ήθος και μια κουλτούρα φιλοξενίας, σε μια εποχή που η Αθήνα έπασχε σε θέματα τουριστικών υποδομών! Ήταν όντως το διαμάντι του στέμματος, αφού κατείχε μια προνομιούχο θέση, απέναντι από τα πρώτα ανάκτορα της Αθήνας και γινόταν ενίοτε το δεύτερο σπίτι επιφανών ομογενών, κάτι που διαπιστώνεις έως σήμερα από τις υπογραφές στα βιβλία επισκεπτών και προσωπικοτήτων του 19ου και 20ου αιώνα! Μικρές ιστορίες στα πολλά χρόνια αντοχής στην ιστορία του!
Ήταν λες η αφετηρία μιας νέας πορείας προς ένα λαμπρό μέλλον, τόσο της πόλης όσο και του ιδίου! Θα σας ενδιέφερε ίσως να μάθετε την ιστορία κατασκευής του;
Το εμβληματικό αυτό κτίριο στην γωνία της οδού Πανεπιστημίου με την πλατεία Συντάγματος, μοιάζει με μια μικρογραφία ανακτόρου κατά τα πρότυπα της δύσης.
Ένα νεοκλασικό κτίριο το μέγαρο Δημητρίου, δημιουργίας του Χάνσεν, ένα αστικό παλαί, ήταν αυτό που από τις 9 Απριλίου του 1874 ο Σάββας Κέντρος εγκαθιστά το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία και λίγα χρόνια αργότερα ένας πανέξυπνος φιλόδοξος άνδρας, είχε την τολμηρή ιδέα για εκείνη την εποχή, να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο πολυτελείας, στα πρότυπα των Παρισινών!
Ο άνδρας αυτός ήταν ο Ευστάθιος Λάμψας, ένα πανέξυπνο φτωχόπαιδο από την Σεβαστούπολη, που ήρθε στην Αθήνα σε ηλικία 14 χρονών και έπιασε την πρώτη του δουλειά ως μπακαλόγατος, σ’ ένα μπακάλικο της οδού Ερμού.
Πηγαίνοντας τα ψώνια στο παλάτι, έπεισε τον μάγειρα, να τον προσλάβει ως βοηθό του. Αργότερα δεν δυσκολεύτηκε να πείσει και τον ίδιο τον βασιλιά να τον στείλει με υποτροφία στο Παρίσι, για να σπουδάσει σεφ! Εκεί κερδίζοντας την εμπιστοσύνη ενός τραπεζίτη, έγινε ο προσωπικός του μάγειρας!
Γυρίζοντας μετά από κάποια χρόνια στην Ελλάδα, πείθει και τον Σάββα Κέντρο, όχι μόνο να του αναθέσει την διεύθυνση του ξενοδοχείου, αλλά να τον κάμει και συνέταιρό του σ’ αυτή την μεγάλη επένδυση στην πολυτέλεια, πράγμα που όντως συμβαίνει το 1878. Η φιλοδοξία του Λάμψα να μοιάσει η Αθήνα με κάποια δυτική μητρόπολη, όμοια των πεπολιτισμένων πόλεων των εθνών της Ευρώπης, είναι μεγάλη. Και βέβαια τα κατάφερε να μεγαλουργήσει, σ’ αυτή την μικρή πόλη των 64.000 κατοίκων, που δεν είχε ούτε κατά φαντασία διαφήμιση και τουρισμό!
Είναι πολύ μεγάλη αλήθεια η φιλοδοξία του και η ιστορία του ξενοδοχείου καθρεφτίζει την περιπετειώδη διαδρομή αυτής της φιλοδοξίας! Σημαντικό ρόλο όμως στην διαμόρφωση του σχεδίου του παίζει και η Γαλλίδα σύζυγός του Παλμύρα Παλφρουά. Σχεδόν 80 χρόνια μετά, το 1957 κατεδαφίζεται το αρχικό κτίριο, γίνεται μεγάλη επέκταση και το 1959 ξαναλειτουργεί.
Συνδυασμός δύο γλωσσών Γαλλικών και Αγγλικών είναι η ονομασία του. «Hotel Grande Bretagne» από τη Γαλλική lingua Franca, που διαδίδεται παντού ως γλώσσα της επιστήμης, της τέχνης και της παιδείας και από την άλλη η Βρετανική γλώσσα της αυτοκρατορίας, που φάνταζε ισχυρότερη και πρωτοπόρος, με μεγάλη οικονομική ισχύ. Από το 1959 και με διάφορες επεμβάσεις το υπέρκομψο αυτό κτίριο, με το κλασσικό στυλ του γίνεται το λαμπρό μέλος, σε μια Αθήνα που μεταμορφώνεται, με πλήθος νέων ξενοδοχείων την δεκαετία 1955-65.
Από αυτή την υπέρμετρη φιλοδοξία, την αγάπη αλλά και την τρέλα αυτού του ανθρώπου, γεννήθηκε και άντεξε μια επιχείρηση, ίσως η παλαιότερη σε λειτουργία μετά την Εθνική τράπεζα! Σήμερα το ξενοδοχείο διατηρεί 320 δωμάτια εκ των οποίων τα 60 είναι σουίτες. Εδώ τα πάντα δουλεύουν σαν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι και όλοι έχουν τους ρόλους τους. Η προετοιμασία υψηλών προδιαγραφών, η αθόρυβη, προσεκτική, ευπρεπής παρουσία του προσωπικού, η καθαριότητα, η τάξη και η ευπρέπεια, σ’ ένα γίγαντα που δεν κοιμάται ποτέ, απλά κάποιες φορές ξεκουράζεται για λίγο, αθόρυβα. Οι δεκάδες υπάλληλοί του, έχουν να μας διηγηθούν και από μια ιστορία γνωστών η αγνώστων, που πέρασαν την βαριά περιστρεφόμενη πόρτα του!
Διαμάντι 150 ετών στο στέμμα της Αθήνας και Μέγαρον περίβλεπτον την αποκαλεί ο σπουδαίος δημοσιογράφος, περιπατητής της Αθήνας Νίκος Βατόπουλος και η Ιστορία μέσα στην ιστορία του τόπου, ο Παύλος Τσίμας.
Υπάρχει άραγε κάτι άλλο να προσθέσουμε εμείς;

Πληροφορίες: Εφημερίδα Καθημερινή

10 Αυγούστου 2024

Μαρία Φετοκάκη