Την Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2019 έγινε στην αίθουσα του Συλλόγου η παρουσίαση του
δημοσιεύματος του Δημ. Μαγγανά στη Χιακή Επιθεώρηση "Το Χιώτικο Σύνταγμα στον Πόλεμο της Αλβανίας",
από την θεατρική ομάδα του Συλλόγου "Ρηγάδες Καρώ".
Η εισηγητική ομιλία του ταμία του Συλλόγου Βασιλειωνοίκου ΓΙΑΝΝΗ ΖΩΦΟΥ, στην εκδήλωση τιμής για τους Χωριανούς μας που πολέμησαν στην Αλβανία το 1940.
Σαν Διοικητικό Συμβούλιο, με αφορμή 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, αποφασίσαμε να τιμήσουμε τους χωριανούς μας Βασιλειωνοικούσους που πολέμησαν το 1940 στην ΑΛΒΑΝΙΑ. Είναι μια οφειλόμενη τιμή που θα δοθεί με καθυστέρηση, αφού κανένας από αυτούς δεν είναι πια κοντά μας.
Παράλληλα όμως είναι και μια αρχή για το Σύλλογο μας να αναδείξουμε και άλλες πλευρές από την Ιστορία, τον πολιτισμό , τα ήθη και έθιμα του χωριού μας . Όμως στη σημερινή εποχή του INTERNET, FACE BOOK κ.λ.π. οι νέες γενιές δεν έχουν το χρόνο και το μεράκι να αναζητήσουν και να αναδείξουν θέματα του παρελθόντος που αφορούν τον τόπο τους, να τα καταγράψουν, και να μείνουν παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΡΟΛΟ ΜΟΝΟ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ .
Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει.
ΝΑ ΕΡΘΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΜΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ.
Η κήρυξη του πολέμου από την ΙΤΑΛΙΑ δεν ήταν κάτι το ξαφνικό, λίγο πολύ όλοι το περίμεναν. Όταν όλη η Ευρώπη, τα Βαλκάνια είχαν καταληφθεί από τους Γερμανούς και Ιταλούς, όλοι περίμεναν ότι έρχεται και η σειρά της Ελλάδας.
Ανατρέχοντας στις τοπικές εφημερίδες του 1938-39 βλέπουμε ότι κάθε μήνα είχαμε άφιξη 20 έως 30 Γερμανών τουριστών στη Χίο.
Αν συγκρίνουμε τις επισκέψεις αυτές με το γεγονός ότι με την άφιξη τους εδώ ήξεραν που θα εγκατασταθούν, πια σπίτια θα επιτάξουν, που και πως θα εγκαταστήσουν φυλάκια, φρουρές, κλπ καταλαβαίνουμε ότι είχαν κάνει μια καλή προετοιμασία.
Παράλληλα είχαμε και συνεχείς προκλήσεις από τους Ιταλούς όπως υπερπτήσεις αεροπλάνων στην Δυτική Ελλάδα, βομβαρδισμό στην Πάτρα, με αποκορύφωμα τον τορπιλισμό του πολεμικού πλοίου ΕΛΛΗ στις 15 Αυγούστου έξω από το λιμάνι της Τήνου όλοι περίμεναν ότι ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος.
Αυτός ήταν και ο λόγος που και οι χωριανοί μας με το 23 Σύνταγμα πεζικού έφυγαν από τον Σεπτέμβρη του 1940 και εστρατοπέδευσαν άλλοι στην ΝΕΑ ΧΙΛΗ έξω από την ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ, και άλλοι έξω από τις ΣΑΠΠΕΣ στην ΚΟΜΟΤΗΝΗ.
Αυτή τον πορεία και τη δράση του 23 Συντάγματος θα αναλύσουν εδώ οι ΡΗΓΆΔΕΣ ΚΑΡΩ.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η εξιστόρηση των γεγονότων είναι μέσα από το άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΓΓΑΝΑ στο περιοδικό ΧΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, που μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες μας παρουσιάζει την όλη πορεία και δράση του 23 Σ/Π τις μάχες που έδωσε, την υποχώρηση και την διάλυση του.
Εμείς όμως δεν πρέπει να μείνομε μόνο σε αυτά. Πρέπει να καταγράψουμε και να διαφυλάξουμε στοιχεία, περιστατικά που έζησαν οι χωριανοί μας την περίοδο εκείνη, να μάθουμε για τη διαβίωση, τη δράση, τους τραυματισμούς τους , πως έφθασαν στην Αθήνα, πως γύρισαν στη Χίο κλπ.
Βέβαια πολλοί που πολέμησαν στην Αλβανία, και μετά την επάνοδο τους στο Χωριό κάτω από την απειλή της πείνας και της επιστράτευσης από τους Γερμανούς, έφυγαν για τη Μέση Ανατολή ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΊΣΟΥΝ ΤΟΝ ΠΌΛΕΜΟ ΕΚΕΊ , όπως έφυγαν και οικογένειες ολόκληρες για Μ.Α. που εγκαταστάθηκαν από την ΚΥΠΡΟ μέχρι το ΒΕΛΓΙΚΟ ΚΟΓΚΟ, τις ΠΗΓΕΣ ΜΩΗΣΕΩΣ, την ΑΙΘΙΟΠΙΑ κλπ, πληρώνοντας πολλές φορές με την ζωή τους σε ναυάγια (ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΣΧΟΝΑΣ και πιθανόν και άλλοι που δεν γνωρίζουμε).
Αυτά όμως (την κατοχή, την πείνα, την προσφυγιά) είναι κάτι που θα πρέπει να τα βρούμε και να τα καταγράψουμε για παρακαταθήκη για τις ΑΛΛΕΣ ΓΕΝΙΕΣ.
Και επειδή βρίσκονται εδώ πρόσωπα από τις γενιές που έζησαν όλα αυτά τα γεγονότα, αλλά και άλλοι που δεν είναι σήμερα εδώ, αλλά έχουν άμεση γνώση, θα πρέπει να προσπαθήσουν να τα καταγράψουν ή να τα αφηγηθούν, για να γίνει μια συνολική καταγραφή και αρχειοθέτηση στη βιβλιοθήκη του Συλλόγου. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν παλιές φωτογραφίες τόσο αυτής της εποχής αλλά και παλαιότερες με τη βοήθεια του σκάνερ για μια μελλοντική έκθεση ή ακόμα και έκδοση λευκώματος για το Χωριό.
Γιάννης Ζωφός
