(…) Ο ιερεύς Παντελής Καρίδας εκ Βασιλεωνοίκου, προϊστάμενος του εν Γαλατά
Κωνσταντινουπόλεως ιερού ναού του Αγ. Ιωάννου των Χίων, επεβίωσεν εν Αλεξανδρεία το 1870
(…)”. (1)
“(…) εκλιπόντος του Πλάτωνος κατ' Απρίλιον του 1822 εχήρευσεν η μητρόπολις Χίου
μέχρις Οκτωβρίου του 1825, ότ' εξελέχθη ο Χίος Δανιήλ ο Κοντούδης, εκ κώμης Βασιλεωνοίκου,
αδελφός της Ν. Μονής και πρότερον εν τη πρωτευούση διαμένων, τότε χειροτονηθείς εις αρχιερέα
(υπόμνημα Χίου Δανιήλ 1825 Οκτ. 14)… Μετά την σύστασιν του Ελληνικού βασιλείου,
ο Δανιήλ διωρίσθη επίσκοπος Καρύστου και τω 1842 εκδημήσαντος του Κυκλάδων, ανεκλήθη ο Δανιήλ εις
την εκκλησιαστική έδραν του νομού Κυκλάδων και διετέλεσε εκεί καλώς αρχιερατεύων μέχρι του 1862,
ότε απέθανεν αφήσας φήμην καλήν (…)”. (2)
“(…) οι εκ του καθ' ημάς μαστιχοχωρίου, Νενήτων… το επ' ονόματι του αρχιστρατήγου
Μιχαήλ τιμώμενον ιερόν μονύδριον, το κείμενον έξωθεν του αυτού χωρίου… εις παντελή ερήμωσιν,
παρέδωσαν αυτό εις την διεύθυνσιν της οσιωτάτης Ξένης της εκ Βασιλεωνοίκου καταγομένης, ήτις δια της μεγάλης
ικανότητός της και ενθέρμου προσπαθείας της, συνεργούσης προ πάντων και της θείας αντιλήψεως, ανέκτησεν
εκ θεμελίων τα εν αυτώ πυρπολημένα ερείπια κελλία, ανόρθωσε τα κατακρημισμένα και εδαφισμένα τείχη,
εκόσμησε τον ιερόν ναόν καθ' όλην την εντέλειαν με διάφορα σκεύη και ιερά άμφια, εκαλλώπισε τα εντός
του μονυδρίου με προαύλιον, με φρέαρ νεοωρυγμένον, με στέρναν, και μ' όλα τα λοιπά αναγκαία και χρειώδη,
το εσύστησεν εν τούτοις και Κοινόβιον, όπου συνελθούσαι περίπου των τριάκοντα αδελφών διάγουσι μοναδικώς
με όλην την σεμνοπρέπειαν και ακριβή διατήρησιν των καθηκόντων του μοναδικού σχήματος, και καθώς απαιτεί
η τάξις των Κοινοβίων (…)”. (3)
“(…) τη δε 24 (σημ. Συντ.: ενν. Οκτωβρίου 1827) περιταφρώσαντες κύκλω το φρούριον
μηνοειδώς από του επάνω έως του κάτω αιγιαλού εποιήσαντο προμαχώνα, εν ω εισέδυσαν φρουρούντες
καθ' άπασαν την εν τη ξηρά καμπύλην πέριξ του φρουρίου γραμμήν προς αποκλεισμόν δια ξηράς εντελή.
Εν δε τη τάφρω ταύτη εισελθών και Δανιήλ ο τότε Μητροπολίτης Χίου ακολουθούμενος υπό του
Ιερομονάχου Διονυσίου του Κεφαλά του εκ Βασιλεωνοίκους (σημ. Συντ.: μακρινού προγόνου
του υπογράφοντος, ο οποίος και διαμένει στην ιδία παλαιά οικία του Διονυσίου) φέροντος επ' ώμων
το τυφέκιον του αρχιερέως, όστις ην και δια σπάθης διεζωσμένος, λαβών παρά του Διονυσίου
το όπλον επυροβόλησε κατά του Φρουρίου, οι δε στρατιώται πάντες ως εκ συνθήματος συνεπυροβόλησαν
ομοίως δια μιας ανακράξαντες ζήτω η Χίος, ζήτω το Έθνος, ζήτωσαν αι προστάτιδες Δυνάμεις,
ζήτω ο Κυβερνήτης (…)”. (4)
ΙΩΑΝΝΟΥ Μ. ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ, Αρχιμανδρίτου: ΙΣΤΟΡΙΑ της εν Χίω Ορθοδόξου Εκκλησίας,
Μέρος Α, Αθήνησιν, Τύποις: Πυρσού Α.Ε., 1940, σελίδες 145 και 163
Γ. Ι. ΖΟΛΩΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ Γ', Μέρος Δεύτερον, σελίδες 48−49.
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΤΥΠΟΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ − Π. Δ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ − 1928
Γ. Ι. ΖΟΛΩΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ Γ', Μέρος Δεύτερον, σελίδες 468−469
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΤΥΠΟΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ − Π. Δ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ − 1928
Γ. Ι. ΖΟΛΩΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ, ΤΟΜΟΣ Γ', Μέρος Δεύτερον, σελίδα 647
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΤΥΠΟΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ − Π. Δ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ − 1928
Παντελής Π. Δανιήλ
O ΒΙΖΥΗΣ ΠΛΑΤΩΝ ΣΚΟΥΛΙΚΙΔΗΣ
“(…) Εγεννήθη κατά το 1806 εν τω χωρίω Βασιλεώνοικον της Χίου.
Οι γονείς του ωνομάζοντο Θεόδωρος και Μαρία. Ήτο αδελφός της εν Χίω Νέας Μονής. Νεώτατος ων μετέβη εις Σύρον παρά τω θείω του Μητροπολίτη Σύρου Δανιήλ τη συστάσει του οποίου εμαθήτευσε παρά τω σοφώ διδασκάλω Νεοφύτω Βάμβα. Επανελθών εις Χίον διετέλεσε επί τριετίαν Αρχιδιάκονος του Μητροπολίτη Χίου
Σωφρονίου και είτα μεταβάς εις Κωνσταντινούπολιν προσελήφθη κατ' αρχάς εις τα Εξ Μάρμαρα υπό των Χίων και είτα εις την εν Γαλατά εκκλησίαν του Αγίου Ιωάννου των Χίων, ως Προϊστάμενος. Ο τότε Πατριάρχης Κων/πόλεως Ιωακείμ ο Β΄παρέλαβε τον Πλάτωνα εις την υπηρεσίαν των Πατριαρχείων και μετά παρέλευσιν μικρού διαστήματος προήγαγεν εις Πρωτοσύγγελον των Πατριαρχείων.
Διατέλεσεν ως τοιούτος επί τριετίαν. Τη 27 Φεβρουαρίου 1863 εκλέγεται Μητροπολίτης Βιζύης αντί του θανόντος Ματθαίου και χειροτονείται υπό του ιδίου Ιωακείμ του Β΄.
Μετά δεκαπενταετή σχεδόν ποιμαντορίαν εν Βιζύη ασθενήσας κατήλθεν εις Κων/πολιν διαμένων εις Χαλκιδόνα ένθα και απέθανε το 1880. 'Ητο ευθύς τον χαρακτήρα και μειλίχιος. (…)” (1)
Στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο Κουρουνίων “(…) Το πρώτο τέμπλο της εκκλησίας ήταν ξυλόγλυπτο. Το 1902 όμως αποφάσισαν
να το αντικαταστήσουν χωρίς δυστυχώς να φροντίσουν να διασώσουν έστω και κάποια κομμάτια που σήμερα θα είχαν
ενδεxoμένως αρχαιολογική αξία.
Έχει βρεθεί στο σπίτι του Κωνσταντίνου Χατζητσοπάνου το συμφωνητικό της εποχής εκείνης με ημερομηνία 17 Μαίου 1902,
που αναφέρεται στην ανάθεση της εργασίας αντικατάστασης του τέμπλου με νέο χτιστό όμοιο με αυτό της εκκλησίας
του Σωτήρος Χριστού στην Βολισσό. Η συμφωνία έγινε μεταξύ της εκκλησιαστικής επιτροπής και των εργολάβων από
το χωριό Βασιλειώνικο, Γεώργιο Α. Φράγκο και Γεώργιο Ν. Φράγκο. Η δαπάνη ανερχόταν στο ποσό των 3.000 γροσσίων,
χωρίς την αξία των απαιτούμενων υλικών και με την σύμφωνη γνώμη των κατοίκων για παροχή βοήθειας με προσωπική
εργασία.(…)”
