Οι παρακάτω αναφορές και αναμνήσεις από τον Βασιλειωνοικούση καθηγητή Ιωάννη Ιακ. Κουνέλλη αποτελούν ένα πολύ μικρό αφιέρωμα από εκείνους που τον γνώρισαν ή τον είχαν δάσκαλο. Υποσχόμαστε ότι θα ακολουθήσει αργότερα ένα εκτενέστερο αφιέρωμα. Τα κείμενα και οι φωτογραφίες είναι από τα περιοδικά “Χιόνη” και “Φιλολογική Χίος”.

Ο καλός μας Δάσκαλος

του Κώστα Αμπανούδη

Στο ιστορικό Γυμνάσιο Αρρένων Χίου τη χρονική περίοδο 1961-1966 είχα καθηγητή μου τον αείμνηστο φιλόλογο Ιωάννη Ιακ. Κουνέλλη.
Ένα ιδιαίτερο γνώρισμα της προσωπικότητας του ήταν η ικανότητα του να δίνει στο μάθημα έναν ιδιαίτερο τόνο, μια αμεσότητα και να το διανθίζει με σύγχρονους προβληματισμούς και φιλοσοφικές προεκτάσεις αλλά και χαριτωμένα ανέκδοτα σχετικά στα μαθήματα ιστορίας.
Την νεώτερη ελληνική ιστορία της οποίας υπήρξε βαθύς γνώστης και ακούραστος μελετητής την δίδασκε με τρόπο πρωτοποριακό, από τις ιστορικές πηγές όπως γίνεται σήμερα. Θυσιάζαμε με ευχαρίστηση την ώρα του διαλείμματος για να τον ακούμε. Δίδασκε με τρόπο πανεπιστημιακό.
Η Αίθουσα Ιστορίας και το δανειστικό τμήμα ιστορικών και λογοτεχνικών βιβλίων ασκούσε ευεργετική επίδραση στους αδαείς και ημιμαθείς νέους μαθητές του.
Διέσωσε αρκετά έγγραφα, ιστορικά μνημεία του νεώτερου ελληνισμού, αντικείμενα υλικού βίου παραδοσιακής αξίας που σήμερα χάνονται στον ίλιγγο της σύγχρονης ζωής και αντίληψης.
Είχα την τύχη να επικοινωνώ μαζί του και μετά το Λύκειο. Διατηρούσε έντονη την Αγάπη και τη νοσταλγία της Χίου στο Αλιβέρι όπου υπηρετούσε Λυκειάρχης την δεκαετία 1970 και μετά.
Παρακολουθούσε με ενδιαφέρον την πνευματική και πολιτιστική κίνηση στο νησί. Υπήρξε ομιλητής του Φιλοτεχνικού Ομίλου Χίου με πρωτότυπες εργασίες όπως «Οι Ελληνόπαιδες στον Ιερό Αγώνα του 1821» κ.α. Συνεργάτης στα περιοδικά «Εθνομάρτυς Πλάτων», «Περιηγητική», «Χιακή Τρίμηνη Επιθεώρηση», «Ακτίνες» και εφημερίδες «Οινούσσαι», «Χιακός λόγος» κ.α.
Στην πρωτοβουλία του «Φιλοτεχνικού» να στηθεί η προτομή του Γυμνασιάρχη Γεωργίου Μαδιά και να εκδοθεί ο εκδοτικός τόμος «Γεώργιος Μαδιάς – ο Γυμνασιάρχης» με επιμέλεια Γ. Διλμπόη, κείμενα Γρηγ. Σπανού, οργανωτική φροντίδα Γιάννη Καράλη κ.α. έδειξε ιδιαίτερη συγκίνηση και ζήλο όπως φαίνεται από τις αλλεπάλληλες επιστολές του σε μένα και τους οργανωτές.
Μερικές από τις υποθήκες του που έχω φυλάξει ενσυνείδητα:
•   Η ζωή είναι ένα στάδιο αγώνων.
•   Η ψυχή κυριαρχεί στις κρίσιμες αποφάσεις ή όλα είναι ζήτημα ψυχικής δύναμης.
•   Η σωστή αγωγή στους νέους μοιάζει με το βολοσήκωμα του σκαφτιά στο χέρσο χωράφι.
•   Ο ηθικός παράγοντας καθορίζει σε τελική ανάλυση την ακμή ή την παρακμή ατόμων, κρατών και κοινωνιών.
•   Η τέχνη είναι ισότιμη της επιστήμης και της τεχνολογίας στην δημιουργία πολιτισμού.
Αληθινά χρωστώ, σε άλλο αφιέρωμα να συγκεντρώσω περισσότερες μνήμες από τον καλό μας δάσκαλο.

Τόπος μικρός, μεγάλης αγάπης

του Γ. Διλμπόη

Όπως η ψυχή φτιαγμένη από πνεύμα και φως, κατήδονος αναζητά την πρώτη Αγάπη… Όμοια και το σώμα, φτιαγμένο από το χώμα και το νερό της πατρικής γης, επιστρέφει σ’ αυτήν πνευματικά και ευγνώμονα, δοξάζοντας με έπαινο λόγου και καταγραφής τον προγονικό τόπο.
Χαρές και λύπες, αγώνες και φροντίδες επιβίωσης, πρόσωπα αγγελόσχημα στα παιδικά μάτια, ομορφιάς και αγάπης στα εφηβικά, μορφές στιβαρές με το χάραγμα της ζωής μεστό, χέρια της δουλειάς τρυφερά στο χάδι…. Καταστάσεις άξενες, παράξενες, τραγικές (σαν εκείνης με τον παπά Ξενάκη) που άγγιζαν τον ήρεμο περίγυρο της ζωής του, όλα κι άλλα θαυμαστά κι όλα αγαπητά, συνάζονται στη μνήμη, αφήνοντας έναν γλυκασμό χαρμολύπης και την εντολή : να μείνουν.
Ο Γιάννης Κουνέλλης, εραστής της γης του Γρού, με εργασίες πολυμάθειας και ιδιοέρευνας ασχολήθηκε και θέληση τον κατείχε, να ολοκληρώσει την οφειλή, που πίστευε πως του χρεώθηκε. Η περισπούδαστη ασχολία με την παίδευση νου και χαρακτήρα των νέων τον απορρόφησαν. Όταν απελεύθερος καταπιάστηκε, η αρρώστια τον μούδιασε. Με τη βοήθεια της συζύγου του καθηγήτριας Λούλας Κατσινοπούλου, προσπάθησε την ολοκλήρωση, που όμως έμεινε σε κείμενα “πρώτης γραφής”.
Ο Γρούς μια αγκαλιά σπίτια στο ψήλωμα του Προφήτη Ηλία, που εποπτεύει ολόκληρη την απλάδα Βροντάδου - Χώρας - Κάμπου - Καμποχώρων, μ’ όλο το γαλάζιο της θάλασσας στα πόδια και τα Ιωνικά παράλια ρόδινο ορίζοντα, αξιώθηκε να καυχιέται για ποιητές, επιστήμονες, καπεταναίους, εργολάβους και πετροχτιστάδες ονομαστούς.
Επιμένοντας λατρευτικά, να τιμήσουν τον τόπο τους και να αξιοποιήσουν τα χειρόγραφα του Γιάννη Κουνέλλη, μια ομάδα Γουρλιωτών του Νίκου Βασιλάκη, Αγγελικής Κουνέλλη, Σταματίας Κουνέλλη, Αντώνη Λάρδα, Κώστα Ξηντάρη και τους συντρέχτες Μανώλη Κράκαρη, Γιάννη Ζωφό, την εκπαιδευτικό Φραγκούλα Φράγκου και τον Κώστα Αμπανούδη, καταπιάστηκαν προσφέροντας κόπο, γραφή και αγάπη, ώστε να ολοκληρωθεί η λαογραφία του Γρού, ένα έργο που κάθε χωριό και τόπος ανάγκη και αξίζει να επιτελέσει.
Για τούτο αυτοδίκαιος ο έπαινος και οι ευχαριστίες στο Δημοτικό Συμβούλιο και τον Δήμαρχο κ. Πολύδωρο Λαμπρινούδη του Δήμου Καμποχώρων, που πρόθυμα ανέλαβαν την έκδοση του έργου. Η προσφορά τους άξια προς μίμηση.

Στον δάσκαλο μας

Αφιερωμένο στον Γιάννη Κουνέλλη

του Πέτρου Παντελάρα

Μας έλεγες…
Το ίσωμα δεν είναι για τα νιάτα.
Ο δρόμος της ανηφοριάς τους πρέπει.
Δύσκολο διάβα νάναι η ζωή.
Τροφή της γνώσης και της πείρας.

Μας έλεγες…
Βάλτε κορφές στις ζωγραφιές του νου σας.
Η μια πιο ψιλή από την άλλη νάναι,
να ανοίγει ο ορίζοντας και τελειωμό
να μην βλέπεις.
Χωρίς αστέρια νάναι ο ουρανός.
Αυτά για όλους τους ανθρώπους είναι.
Στη θέση τους κρεμάστε λούλουδα ανθρωπιάς.
Τέτοια μυρωδικά στον κόσμο μας ταιριάζουν.

Κι εμείς τα λόγια σου εμπιστευτήκαμε…
Απλώσαμε τα όνειρα της νιότης μας στα χέρια σου.
Θρέψαμε τις ελπίδες μας
κι ακολουθήσαμε την πορεία,
σίγουροι
ότι, αν και μακρυά,
κάπου πάντα θα σε βλέπαμε μπροστά μας.
Σε κουβαλάμε μέσα μας αγόγγυστα…
Όπως και τώρα…
Πάλι μπροστά μας είσαι.
Να δείχνεις τους δρόμους τους ανηφορικούς
και δύσκολους…
Άραγες πόσο αντέξαμε δάσκαλε;