Είμαστε όλοι ιδιοκτήτες αλλά και καταπατητές της θάλασσάς μας

Το μπλε που μας τυλίγει, το μπλε που σεργιανά γύρω μας, το μπλε φως, το μπλε τ’ ουρανού, το μπλε της ήρεμης θάλασσας και το πιο βαθύ, της ανήσυχης, της ανταριασμένης. Είναι αυτό που συνηθίσαμε να βλέπουμε, είναι η υγρή μπέρτα στους ώμους της Ελλάδας, που παρέα με τον ήλιο της, μας γνωρίζει, μας συμβολίζει και μας ταυτοποιεί στα πέρατα της γης! Είναι η μοναδικότητά της!
-Τη θάλασσα, τη θάλασσα, ποιος μπορεί να την εξαντλήσει; γράφει ο Γ. Σεφέρης στο κεφαλ. κ΄ του «Μυθιστορήματος».
-Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα, μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις. Μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις, πηγάδια, βράχια αθέατα, καρχαρίες, ρουφήχτρες, μέδουσες. Αυτή όμως μοιάζει σαν τον έρωτα, χίλιοι την χαίρονται, ένας την πληρώνει... Αναφέρει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στο ομώνυμο ποίημα του!
Είναι άραγε τυχαίο, που εμείς οι Έλληνες που ζούμε αιώνες τώρα σ’ αυτή την χώρα, ξεπλένουμε πολλά από τα κρίματά μας στη θάλασσα; Αυτή είναι το βάλσαμό μας, το σήμα κατατεθέν, ακόμα και σαν εικόνα και σαν σκέψη του μυαλού... Γυμνή, δροσερή και πλανεύτρα, παρουσιάζεται πάντα εμπρός μας, γυμνή μας αγκαλιάζει, γυμνή μας εμπνέει, γυμνή μας ταξιδεύει, γυμνή μας παρασύρει να την εξερευνήσουμε, να την ποθήσουμε, να την χαρούμε!
Κι όταν κολυμπάμε στα νερά της, αφημένοι κι ονειροπόλοι, μας οδηγεί, λες και το σώμα μας δεν μας ανήκει. Μήπως φταίει η έλξη που ασκεί πάνω μας;
Στα ταξίδια μας νοιώθουμε την σαγήνη της, μαζί με το φαντασμαγορικό δέος του έναστρου ουρανού που την σκεπάζει και την προστατεύει, τη μυρωδιά της αλμύρας της, τον υπόκωφο ήχο των παφλασμών της στα βράχια.
Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή, φωνή που μπαίνει μες την καρδιά μας
και την συγκινεί και την ευφραίνει... γράφει ο Κ. Καβάφης
Η θάλασσα που καλύπτει τα 2/3 του πλανήτη, είναι η γαλανή καρδιά του κι αλλοίμονο μας, αν επιτρέψουμε να σταματήσουν οι χτύποι της!
Στη θάλασσα παίζουν τα δελφίνια, ο Ποσειδώνας τα έστειλε λένε, να βρουν την όμορφη νύμφη Αμφιτρίτη και μετά... μετά έμεινε για πάντα μαζί της, στο νησί.
Στα ταξίδια μας συχνά συναντάμε δελφίνια, ελεύθερα, που μας εκστασιάζουν με τις καταδύσεις και τις χορευτικές τους φιγούρες, λες και κάποια μουσική τις συνοδεύει. Αναγαλλιάζει η καρδιά μας, χαίρονται οι αισθήσεις μας, κοινωνούμε την ομορφιά τους και δεν πιστεύουμε ποτέ, ότι αυτή η όμορφη παράστασή τους, μπορεί και να εκπέμπει κάποιο επείγον σήμα SOS για τη ζωή τους! Μήπως...
Πέραν των δελφινιών πρέπει να γνωρίζουμε ότι στο Αιγαίο ζουν κάποιες φάλαινες φυσητήρες. Υπολογίζεται από τους επιστήμονες ότι είναι γύρω στα 250 άτομα και ζουν κατά το 90% του χρόνου τους στα βαθιά νερά. Είναι από τα πιο συμπαθή θηλαστικά, είναι ευαίσθητα, συντροφικά και ευφυή και δεν επιτίθενται ποτέ στον άνθρωπο! Πριν περίπου δύο χρόνια ένας φυσητήρας 10 τόνων και 13ων μέτρων μήκους, ξεβράστηκε στην κακιά θάλασσα της Κερατέας. Δυστυχώς από την κοιλιά του έβγαλαν 15 κιλά πλαστικά και μια μπαταρία αυτοκινήτου.
Είχε όμως και ένα τραύμα από προπέλα μεγάλου πλοίου... Η αιτία θανάτου;
Πρέπει να πιστέψουμε ότι το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, όπως μας αρέσει να το αποκαλούμε, δεν μπορεί να χωνέψει, ότι ασυλλόγιστα του δίνουμε να καταπιεί, με την εγκληματική αδιαφορία μας! Κανένα σύστημα δεν είναι ισχυρότερο της ανθρώπινης δυνατότητας, να επιλέγει, να υποστηρίζει, και να πράττει το σωστό!
-Την σπίθα δυστυχώς την κρατά ακόμα ο άνθρωπος, σ’ εκείνον έγκειται το πότε και το που θα την χρησιμοποιήσει.
Εμείς λοιπόν που σφυρίζοντας αδιάφορα, γεμίζουμε τις θάλασσές μας με τα χιλιάδες πλαστικά και απορρίμματα μας, εμείς θα πρέπει να χρεωθούμε και την μεγάλη καταστροφή θηλαστικών και ψαριών, που ξεβράζονται νεκρά στις ακτές!
Η αλίευση με δυναμίτη, η υπεραλίευση, τα πεταμένα κατεστραμμένα δίχτυα των αλιέων στους βυθούς, που όπως φαίνεται, δεν θα πάψουν να είναι οι νέες χωματερές και χρεώνονται σε όλους εμάς τους ανεύθυνους και αδιάφορους!
-Εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια οι οικολόγοι προστατεύουν και φροντίζουν στην Ζάκυνθο τις μικρές careta-careta, προφυλάσσοντας τις φωλιές επώασης των αυγών της μητέρας χελώνας, από τους λουόμενους, κάτω από τον καυτό ήλιο.
-Το 1992 ανακηρύχτηκε σε Εθνικό θαλάσσιο πάρκο Βορείων Σποράδων, η περιοχή εκείνη του βορείου Αιγαίου, με σκοπό την προστασία της Μεσογειακής φώκιας Μονάχους-Μονάχους και άλλων απειλούμενων θηλαστικών και ψαριών!
Έχει έκταση 2.200 τετρ. χιλμ. με το 94% να είναι υγρό στοιχείο, 7 νησάκια και αρκετές βραχονησίδες και ξερονήσια. Χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης, με απώτερο σκοπό την προστασία της φώκιας!
-Ένα άλλο συναρπαστικό και πλούσιο οικοσύστημα, που εκτείνεται από την Κεφαλονιά ως την Ρόδο, μια αναγνωρισμένη περιοχή από διεθνείς συνθήκες, που ονομάζεται Ελληνική Τάφρος, εκτείνεται σε απόσταση 3ων ως 10 χιλμ. από τις ακτές, με βαθύτερο σημείο της τα 5.000 μέτρα, το φρέαρ των Οινουσσών ανοιχτά της Πύλου. Συγκαταλέγεται στους 5 σημαντικότερους βιοτόπους της Μεσογείου και είναι ένα πραγματικό hotspot, για τους μικρούς φυσητήρες και τις μητέρες τους, όπως και για τις φώκιες και τις χελώνες. Δεν λείπουν όμως κι εκεί τα ατυχήματα, από συγκρούσεις με πλοία, από θορύβους εξορύξεων, που τους προκαλούν ακουστικές αιμορραγίες, αλλά και από την κατάποση πλαστικών, που δυστυχώς καταλαμβάνουν το 60% του στομάχου των νεκρών ζώων!
Θα πρέπει λοιπόν να ενταθούν οι προσπάθειες σωστής διαχείρισης της Τάφρου, για να διασφαλισθεί το οικοσύστημα, που δίνει ζωή σε χιλιάδες θαλάσσια είδη, αλλά και σε εκατομμύρια ανθρώπους, τροφή και εισόδημα από ασφαλείς θάλασσες.
-Τέλος ένα πράσινο νοσοκομείο δελφινιών, καταφύγιο θαλάσσιας ζωής, με δελφίνια που δεν θα μπουν ποτέ σε δημόσια θέα, προωθεί η ανήσυχη ομάδα του ινστιτούτου προστασίας θαλάσσιας ζωής «Αρχιπέλαγος», στον κόλπο της Βρουλιάς στους Λειψούς. Ένας θαλάσσιος Αρκτούρος, ένα θαλάσσιο πάρκο, που θα φιλοξενεί και θα θεραπεύει, ταλαιπωρημένα δελφίνια από δελφινάρια που έκλεισαν. Τα δελφίνια θα σιτίζονται με ζωντανά ψάρια, από ιχθυοκαλλιέργειες της Λέρου και θα προστατεύονται από τη ρύπανση και τους ανεπιθύμητους επισκέπτες. Η δραστήρια αυτή ομάδα, φιλοδοξεί να κάνει υποθαλάσσιες έρευνες, σε συνεργασία με άλλα Πανεπιστήμια του κόσμου, να συντηρεί οικολογικά το καταφύγιο, με φωτοβολταϊκά, συλλογή βρόχινου νερού, πόσιμο νερό από πηγάδι, ενώ η περίφραξη του πάρκου, θα γίνει από αντιβακτηριδιακό δίχτυ χαλκού.
Θα κάνει επίσης σημαντική έρευνα, για τον τρόπο που τα φύκια των λιβαδιών Ποσειδωνίας, που είναι μια φυσική αποθήκη, με διάρκεια ζωής χιλιάδων ετών και παράλληλα είναι και το νηπιαγωγείο για πολλά είδη ψαριών, μπορούν να αντιστρέψουν την διαδικασία της κλιματικής αλλαγής, απορροφώντας άνθρακα.
Τιμώντας και φέτος την ημέρα περιβάλλοντος και αφού το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας, δεν είναι τόσο αυστηρό και επαρκές, ας απαγορεύσουμε εμείς, όπου μπορούμε, με κοινωνική ευαισθησία και σωστά αντανακλαστικά στα συρόμενα μέσα ψαρέματος, που καταστρέφουν αυτά τα λιβάδια, να συνεχίσουν το καταστροφικό έργο τους και ας κάνουμε σωστές και έξυπνες κινήσεις, ώστε ν’ αλλάξουμε κάτι σ’ αυτόν τον κόσμο, που θα κληρονομήσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας αύριο! Και πιστέψτε με, το αύριο είναι πραγματικά πολύ κοντά μας!

10 Μαΐου 2021

Μαρία Φετοκάκη